Andrea Liebrand

Er is steeds meer aandacht voor het belang van muziek in de zorg. Muziek maakt ons vrolijk, geeft geluid aan ons gevoel en sust ons gemoed. Muziek brengt herinneringen naar boven, verhalen die verborgen waren komen weer tot leven. Muziek brengt ons samen en vormt een verbinding van mens tot mens. En zingen, samen zingen, is de sterkste vorm van deze verbinding.

Bij geestelijke verzorging is samen zingen zeer bevorderlijk voor het voeren van een goed gesprek; de tongen komen los, herinneringen komen naar boven. Muziek biedt bedding voor emoties. Er kan gesproken worden over wat de stroom van de muziek meebrengt; gevoelens, herinneringen aan bijvoorbeeld ouders die liedjes zongen, of juist herinneringen die te maken hebben met de inhoud van de tekst.
Muziektherapeuten maken eveneens gebruik van deze eigenschappen van muziek: via muziek emoties een plek geven, herinneringen doen herleven en mensen in beweging brengen. Maar wij kunnen niet op elk gewenst tijdstip van de dag met alle mensen met dementie zingen. Bovendien werken muziektherapeuten op aanvraag van de arts.

In oktober 2016 hebben we met z’n drieën de handen ineen geslagen en besloten om onder de naam Zin en Zang muziek op te nemen en liedboeken te maken, verbonden aan de seizoenen, zodat mensen met dementie ook binnen de muziek met de seizoenen mee kunnen gaan, speciaal gericht op hun behoeften en vragen. We vulden de liedboeken en CD’s met liederen waar ze wél bij mee konden zingen, met een lager tempo en in een toonhoogte die uitnodigt tot zingen. Naast de liedbundel maakten we een informatieboekje met associaties bij de verschillende muziekstukken. We bieden op deze manier een compleet pakket om tot gesprek en samenzang te komen. Bij de seizoensedities staan ook klassieke muziekstukken waar mensen regelmatig om vroegen, zodat er naast gezongen, ook geluisterd kan worden: een afwisseling tussen actief en receptief genieten van muziek. 

Nadat we zo vier seizoensedities hadden gemaakt, ontstonden ideeën voor andere edities. Telkens hebben we wel het concept aangehouden van muziek op een lager tempo en stemvriendelijkere toonhoogte, begeleid door een liedboek en een informatieboekje. Door het informatieboekje dat erbij zit hopen we dat meer mensen met dementie weer gaan zingen en dankzij de muziek, de vragen die gesteld kunnen worden en foto’s die in het liedboek zijn toegevoegd, tot gesprek komen met elkaar en de mensen om hen heen.

Voor elke editie zijn liederen opgenomen met de bewoners van de verpleeghuizen waar wij werkzaam zijn. Daarnaast zijn er bij de seizoensedities een aantal nummers van muzikale collega’s te horen. 
We begonnen met de ‘Herfst’ editie (2016), sindsdien hebben we 13 verschillende edities uitgebracht (2022). Vanuit binnen- en buitenland krijgen we wekelijks aanvragen voor het muziekpakket. De muziek wordt op heel veel verschillende plekken én manieren ingezet, precies waarop we hoopten. Ons project sluit aan bij projecten in het land, zoals bijvoorbeeld ‘Waardigheid en Trots’.

De volgende edities zijn tot nu toe gemaakt (2016-2022)
– Seizoensedities: Herfst, Winter, Lente, Zomer
– Surinaamse liederen (2 edities)
– Muzikale Juweeltjes
– Sint- en Kerstliederen
– Pareltjes uit het verpleeghuis
– Indische liederen
– Rust en Ontspanning
– Engelse liederen uit de jaren 50 en 60, met akkoordenbundel (lustrum editie)
– Nederlandse liederen uit de jaren 50 en 60, met akkoordenbundel (lustrum editie)

De muziek is hier te downloaden!

Wij maken elke editie met veel enthousiasme, plezier dat nog groter wordt dankzij alle reacties uit het hele land! En we zullen nieuwe edities blijven ontwikkelen, dus hou de website in de gaten om te zien wanneer er weer een nieuwe editie online staat. Heb je zelf ideeën voor een thema, of wil je meewerken bij een volgende editie, stuur ons dan vooral een berichtje: muziekendementie@gmail.com.

Als laatste een klein dankwoord aan alle bewoners, verzorging en mensen die aan verschillende edities belangeloos hebben meegewerkt, waardoor de edities nog mooier zijn geworden.

Wij hopen dat je er veel plezier aan beleefd!